5+ Cách khắc phục khóa cửa bị rỉ sét đơn giản và hiệu quả

Khóa cửa bị rỉ sét là tình trạng phổ biến khiến nhiều gia đình gặp phiền toái trong quá trình sử dụng. Không chỉ gây khó khăn khi mở cửa, rỉ sét còn làm giảm tuổi thọ và tính thẩm mỹ của bộ khóa. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến hư hỏng hoặc mất an toàn cho ngôi nhà. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu nguyên nhân, cách khắc phục và mẹo phòng ngừa hiệu quả khi khóa cửa bị rỉ sét.

Nguyên nhân khiến khóa cửa bị rỉ sét

Khóa cửa bị rỉ sét là tình trạng ổ khóa hoặc các bộ phận của khóa cửa xuất hiện lớp gỉ màu nâu đỏ do quá trình oxi hóa kim loại khi tiếp xúc với hơi ẩm hoặc nước trong thời gian dài. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này gồm các yếu tố phổ biến sau:

Tác động của môi trường

Đây là nguyên nhân hàng đầu và phổ biến nhất. Khóa cửa, đặc biệt là những loại được lắp đặt ngoài trời, thường xuyên phải tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố thời tiết khắc nghiệt.

• Độ ẩm cao: Trong không khí luôn có hơi nước, những khu vực có khí hậu nhiệt đới ẩm như Việt Nam là môi trường lý tưởng cho quá trình oxy hóa kim loại diễn ra nhanh hơn. Hơi ẩm len lỏi vào các chi tiết bên trong khóa, gây rỉ sét từ trong ra ngoài.
• Nước mưa và sương muối: Nước mưa thường chứa các axit yếu do hòa tan các khí như CO2, SO2, làm tăng tốc độ ăn mòn. Đặc biệt ở các vùng ven biển, sương muối (nước biển chứa nhiều muối NaCl) là tác nhân ăn mòn kim loại cực mạnh.
• Nhiệt độ: Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, quá cao hoặc quá thấp cũng có thể ảnh hưởng đến vật liệu và đẩy nhanh quá trình ăn mòn kim loại, đặc biệt là đối với các ổ khóa lắp đặt ngoài trời.

Chất liệu của khóa cửa

Chất lượng vật liệu quyết định rất lớn đến độ bền và khả năng chống rỉ của khóa. Các loại khóa được làm từ vật liệu kém chất lượng, sắt hoặc hợp kim sắt không có lớp mạ bảo vệ sẽ rất dễ bị oxy hóa. Ngược lại, các loại khóa làm từ vật liệu chống ăn mòn tốt hơn như inox (thép không gỉ), đồng, titan hoặc được trang bị lớp phủ bảo vệ bề mặt sẽ có tuổi thọ cao và ít bị rỉ sét hơn.

Không bảo dưỡng định kỳ

Việc không vệ sinh và bảo dưỡng khóa thường xuyên là một trong những nguyên nhân khiến khóa nhanh hỏng. Bụi bẩn tích tụ lâu ngày có thể giữ lại hơi ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho rỉ sét hình thành và phát triển. Việc tra dầu mỡ không đúng cách cũng có thể gây tác dụng ngược, làm bụi bẩn bám dính nhiều hơn và gây kẹt khóa.

Hư hại vật lý

Trong quá trình sử dụng, những va đập hoặc trầy xước có thể làm hỏng lớp sơn hoặc lớp mạ bảo vệ bên ngoài của khóa. Tại những vị trí bị trầy xước, phần kim loại bên trong sẽ lộ ra và tiếp xúc trực tiếp với môi trường, từ đó quá trình rỉ sét bắt đầu diễn ra.

Cách khắc phục rỉ sét trên bề mặt khóa

Khi khóa cửa xuất hiện vết rỉ sét, bạn có thể xử lý hiệu quả ngay tại nhà bằng những nguyên liệu đơn giản, dễ tìm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

Dùng giấm trắng

Giấm trắng chứa axit axetic, có khả năng phản ứng hóa học với rỉ sét (oxit sắt) và làm tan chúng ra. Đây là một trong những phương pháp tự nhiên hiệu quả và an toàn nhất.

Chuẩn bị:

• Giấm trắng
• Tăm bông, vải mềm hoặc bàn chải nhỏ
• Khăn khô, sạch

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Nhúng tăm bông hoặc một mảnh vải mềm vào giấm trắng. Sau đó chà nhẹ nhàng lên những khu vực bị rỉ sét trên bề mặt khóa. Đối với những kẽ nhỏ, bạn có thể dùng tăm bông để dung dịch giấm thấm sâu hơn.
• Bước 2: Để giấm trên bề mặt khóa trong khoảng 10-15 phút để axit có đủ thời gian phản ứng và hòa tan lớp rỉ sét.
• Bước 3: Dùng một chiếc khăn mềm hoặc bàn chải nhỏ chà lại một lần nữa để loại bỏ lớp rỉ sét đã bong ra. Lau sạch toàn bộ khóa bằng khăn khô để loại bỏ hết giấm và hơi ẩm, ngăn ngừa rỉ sét quay trở lại.

Dùng baking soda

Baking soda (natri bicacbonat) là một chất tẩy rửa nhẹ, hoạt động như một chất mài mòn nhẹ nhàng để loại bỏ rỉ sét mà không làm hỏng bề mặt kim loại bên dưới.

Chuẩn bị:

• Baking soda
• Nước sạch
• Bàn chải nhỏ (có thể dùng bàn chải đánh răng cũ)
• Khăn ẩm và khăn khô

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Trộn baking soda với một lượng nước vừa đủ để tạo thành một hỗn hợp sệt, có độ dính tương tự như kem đánh răng.
• Bước 2: Dùng tay hoặc thìa nhỏ thoa đều hỗn hợp này lên các vị trí bị rỉ sét trên khóa. Để hỗn hợp trên khóa trong khoảng 10-15 phút.
• Bước 3: Sử dụng bàn chải nhỏ chà mạnh vào những vùng đã bôi hỗn hợp. Các hạt baking soda sẽ giúp đánh bay lớp rỉ sét một cách hiệu quả.
• Bước 4: Dùng khăn ẩm lau sạch hỗn hợp baking soda và cặn rỉ sét, sau đó lau lại bằng khăn khô để đảm bảo khóa hoàn toàn khô ráo.

Dùng kem đánh răng

Kem đánh răng chứa các chất mài mòn nhẹ (như silica) và một số chất tẩy rửa giúp làm sạch và đánh bóng bề mặt kim loại.

Chuẩn bị:

• Kem đánh răng (nên dùng loại màu trắng, không chứa gel)
• Khăn mềm hoặc miếng bọt biển
• Bàn chải nhỏ
• Khăn ẩm

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Lấy một lượng nhỏ kem đánh răng bôi trực tiếp lên bề mặt khóa bị rỉ sét.
• Bước 2: Dùng khăn mềm, miếng bọt biển hoặc bàn chải nhỏ chà theo chuyển động tròn. Dùng lực vừa phải để các chất mài mòn trong kem đánh răng loại bỏ lớp rỉ sét.
• Bước 3: Chà cho đến khi vết rỉ sét bong ra. Đối với những vết rỉ cứng đầu, bạn có thể để kem đánh răng trên bề mặt vài phút trước khi chà.
• Bước 4: Dùng khăn ẩm lau sạch toàn bộ lượng kem đánh răng còn sót lại. Lau lại bằng khăn khô để khóa sáng bóng và không bị ẩm.

Cách xử lý khi ổ khóa cửa bị rỉ sét

Khi ổ khóa bị rỉ sét bên ngoài và có dấu hiệu kẹt cứng, khó mở, bạn cần những giải pháp can thiệp sâu hơn. Sau đây là hướng dẫn chi tiết một số phương pháp đơn giản:

Dùng dầu ăn

Đây là phương pháp “chữa cháy” nhanh chóng và tiện lợi nhất vì dầu ăn là vật liệu luôn có sẵn trong mọi gia đình. Tinh chất dầu giúp bôi trơn các chi tiết kim loại, bi và lò xo bên trong, làm giảm ma sát và phá vỡ các kết cấu rỉ sét nhẹ.

Chuẩn bị:

• Dầu ăn (dầu đậu nành, dầu mè) hoặc dầu máy may.
• Chìa khóa, khăn sạch.

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Dùng khăn lau sạch bụi bẩn bám bên ngoài ổ khóa và chìa khóa.
• Bước 2: Nhỏ vài giọt dầu ăn trực tiếp vào lỗ khóa. Bôi một lớp mỏng lên thân chìa khóa.
• Bước 3: Đưa chìa khóa vào ổ, xoay qua lại và rút ra vào nhiều lần. Thao tác này giúp dầu thấm sâu và lan đều vào các kẽ và chi tiết bên trong giúp đẩy các hạt rỉ sét nhỏ ra ngoài và làm trơn ổ khóa.
• Bước 4: Lặp lại vài lần cho đến khi cảm thấy việc vặn mở khóa trở nên nhẹ nhàng và trơn tru.

Lưu ý: Không nên dùng mỡ động vật vì chúng dễ bị đông đặc và có thể làm hỏng khóa nặng hơn. Dầu ăn chỉ là giải pháp tạm thời, về lâu dài có thể bám bụi và gây kẹt trở lại.

Dùng chất bôi trơn chuyên dụng

Khi khóa bị kẹt nặng do rỉ sét lâu ngày, các loại bình xịt chống rỉ và bôi trơn chuyên dụng như RP7 là giải pháp hiệu quả và nhanh chóng. Các sản phẩm này có khả năng thẩm thấu mạnh, phá vỡ cấu trúc rỉ sét, đẩy lùi hơi ẩm và bôi trơn các bộ phận bị kẹt.

Chuẩn bị:

• Bình xịt chống rỉ sét (RP7 hoặc tương tự).
• Khăn sạch, găng tay (nếu cần).

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Lau sạch bụi bẩn bên ngoài ổ khóa.
• Bước 2: Lắc đều bình xịt, dùng vòi nhỏ đi kèm để xịt trực tiếp một lượng vừa phải dung dịch vào sâu bên trong lỗ khóa và các khe kẽ.
• Bước 3: Đợi khoảng 3-5 phút để hóa chất có thời gian ngấm sâu, làm tan rỉ sét và bôi trơn các chi tiết.
• Bước 4: Đưa chìa khóa vào và vặn mở vài lần để kiểm tra. Ổ khóa sẽ hoạt động trơn tru trở lại. Dung dịch này còn tạo một lớp màng bảo vệ kim loại khỏi quá trình oxy hóa.

Ngâm nước gạo hoặc nước có ga

Đây là những mẹo dân gian khá hiệu quả đối với các loại khóa móc hoặc ổ khóa có thể tháo rời. Trong nước vo gạo có chứa các chất có khả năng làm sạch và làm chậm quá trình oxy hóa. Bạn có thể ngâm ổ khóa bị rỉ sét vào nước vo gạo đặc trong vài giờ, sau đó lấy ra lau khô và kiểm tra lại. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng các loại nước có ga. Chúng chứa axit photphoric và axit cacbonic, có khả năng hòa tan oxit sắt (rỉ sét) một cách hiệu quả.

Để thực hiện, hãy đặt ổ khóa và chìa khóa vào một chiếc cốc rồi đổ ngập nước có ga. Ngâm trong khoảng 1-2 giờ hoặc để qua đêm nếu bị rỉ sét nặng. Sau đó lấy khóa ra, dùng bàn chải chà sạch các vết rỉ sét đã bong ra, sau đó rửa lại bằng nước sạch và lau thật khô.

Sử dụng bột bút chì

Bột than chì là một chất bôi trơn khô tuyệt vời và là phương pháp được các thợ khóa chuyên nghiệp khuyên dùng. Không giống như dầu nhớt, bột than chì không bám bụi bẩn, giúp ổ khóa hoạt động trơn tru trong thời gian dài.

Chuẩn bị:

• Một cây bút chì gỗ.
• Dao hoặc giấy nhám.
• Một tờ giấy.

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Dùng dao hoặc giấy nhám cạo phần ngòi bút chì để thu được một lượng bột than mịn.
• Bước 2: Gấp tờ giấy thành hình chiếc phễu nhỏ, từ từ đổ bột than chì vào lỗ khóa.
• Bước 3: Cắm chìa khóa vào ổ và rút ra vào nhiều lần, đồng thời xoay nhẹ để bột than chì được phân tán đều khắp các cơ cấu bên trong.Bột than sẽ giúp giảm ma sát và hút ẩm, giúp khóa hoạt động trơn tru trở lại.

Lưu ý khi sử dụng để tránh tình trạng khóa cửa bị rỉ sét

Để tránh tình trạng khóa cửa bị rỉ sét, bạn nên chú ý một số điều sau:

• Giữ ổ khóa sạch sẽ, khô ráo: Hạn chế để khóa cửa tiếp xúc trực tiếp với mưa, hơi ẩm hoặc nước đọng lâu ngày. Nếu khóa lắp ngoài trời, nên lắp thêm mái che hoặc thường xuyên lau khô bằng khăn mềm, đặc biệt sau mỗi trận mưa.
• Vệ sinh và kiểm tra định kỳ: Nên lau chùi bề mặt khóa, tra dầu và loại bỏ bụi bẩn 3-6 tháng/lần, nhất là với khóa sử dụng ở môi trường ẩm thấp, nhiều bụi hoặc gần khu vực nhà tắm, cổng ngoài trời. 
• Bôi phủ bảo vệ: Phủ lên bề mặt khóa một lớp dầu khoáng, sơn chống rỉ, mỡ xe hoặc chất bôi trơn chuyên dụng sẽ tạo lớp màng ngăn chặn hơi nước, oxy tiếp xúc trực tiếp với kim loại. 
• Vệ sinh định kỳ đúng quy trình: Nên vệ sinh khóa 3-6 tháng/lần, sử dụng khăn mềm để tránh trầy xước. Với môi trường nhiều bụi bẩn hoặc hóa chất, nên tăng tần suất bảo dưỡng để khóa luôn hoạt động tốt.​
• Hạn chế dùng dầu thực phẩm: Dầu ăn, dầu mè… chỉ nên dùng tạm thời. Về lâu dài, các chất này có thể tích tụ bụi bẩn gây kẹt ổ khóa.​
• Chọn ổ khóa chống rỉ sét: Ưu tiên sử dụng những loại khóa được làm từ inox, đồng, thép không gỉ hoặc các loại khóa có lớp phủ bảo vệ chuyên dụng. Ngoài ra, bạn cũng thể sử dụng khóa điện tử vừa giúp tránh gỉ sét hiệu quả vừa mang đến sự tiện lợi tối ưu khi sử dụng.

Hiện nay, SSEHOME là đơn vị phân phối các dòng khóa cửa điện tử chính hãng Hexa, Philips và Kaadas. Để được tư vấn loại khóa phù hợp nhất, bạn hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được hỗ trợ.

Khóa cửa bị rỉ sét tuy là vấn đề nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến độ bền, tính thẩm mỹ và sự an toàn của ngôi nhà. Việc chủ động vệ sinh, bảo dưỡng và lựa chọn khóa chất lượng cao là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa rỉ sét và kéo dài tuổi thọ cho ổ khóa. Hy vọng những thông tin trong bài sẽ hữu ích với bạn.

Tham khảo thêm: 

• Cách khắc phục khóa cửa lùa rỉ sét